Incompetentie

Vanmorgen hoorde ik het vervolgrelaas aan van iemand die al meer dan twee jaar opbokst tegen allerlei problemen van het bedrijf waar ze een hoge functie vervult. Boven haar zit nu een nieuwe manager die duidelijk niet begrijpt hoe het bedrijf goed zou kunnen functioneren en de directeur steunt het nieuwe beleid. “Als dit zo doorgaat komen ze er eind van het jaar achter dat wat ze nu doen niet gewerkt heeft en als ik niet uitkijk krijg ik er dan de schuld van,” zei ze. Ze is moe, zat van de stress en wil als ze tijdens haar vakantie een beetje bijgetankt heeft, gaan solliciteren naar een andere baan.

Haar verhaal is er een vol blijken van incompetentie van de mensen om haar heen. Een bekend verhaal. Mensen vervullen functies waar ze eigenlijk niet geschikt voor zijn. Ik zie het overal om me heen. Of het nu gaat om vrijwilligerswerk of betaald werk, mensen nemen taken op zich die niet goed bij hen passen. Ze doen dat omdat het ze leuk lijkt of inkomen oplevert of om wat voor reden dan ook nodig achten en in sommige gevallen zou het ook goed uit kunnen pakken als ze voldoende begeleiding krijgen. Maar dat is niet altijd het geval en ook goede begeleiding is geen garantie voor succes.

Vaak gaat het al mis voor iemand die taken of een functie op zich neemt. De keuze ervoor is gemaakt uit rationele of praktische overwegingen, i.p.v. dat het resoneert met wat iemand echt wil.

Om te weten wat je echt wilt en wat bij je past, is zelfreflectie en een goed contact met je zelf nodig. In deze samenleving wordt daar steeds meer over gepraat, maar de stap om wezenlijk met je zelf in contact te zijn, is niet zomaar eventjes gezet, vooral niet in omgevingen waar het draait om prestaties i.p.v. kunnen zijn wie je bent. Illustratief daarvoor vind ik dat veel mensen die het contact met zichzelf kwijt zijn, ook geen contact hebben met de natuur.

Het barst in ons land van de coaches van allerlei aard. Maar vaak moeten die coaches zich ook aanpassen aan normen en waarden die meer te maken hebben met presteren dan iemand helpen beter contact met zichzelf te krijgen.

Zo kende ik ooit een managementopleider bij een groot bedrijf. Hij gaf allerlei trainingen op het gebied van communicatie, zoals klantencontact, omgaan met medewerkers en leidinggevenden en vice versa, assertiviteitstrainingen. Als hij me erover vertelde, kwam het op mij vaak over dat het ging om beter functioneren binnen het bedrijf, niet om de persoon zelf. Toen hij bij het bedrijf begon, heette zijn afdeling ‘vorming, training en begeleiding’, daarna kreeg de afdeling tal van reorganisaties en nieuwe betitelingen te verduren. Uiteindelijk is hij met een nikkelen handdruk ontslagen omdat hij, opgeleid als psycholoog,  onvoldoende commerciële skills had.

Bij het bedrijf dat ik zelf ooit opzette, deden we het anders. Iedereen kon beginnen met dat wat hem/haar leuk leek. Je begon als vrijwilliger met een minimum van acht uur per week. Kosten kreeg je vergoed, maar salaris was pas aan de orde als we door de inzet van de nieuwe medewerker merkbaar vooruit waren gegaan. Uitgangspunt was dat energie inzetten zich ook vertaalt in energie krijgen, bijvoorbeeld in de vorm van inkomsten.

Dat principe werkt alleen als de intrinsieke motivatie van de medewerk(st)er klopt. Voor de intrinsieke motivatie was dan ook veel aandacht. Het gaf verrassende resultaten, niet in de laatste plaats van persoonlijke aard. Mensen begonnen soms op een heel andere functie dan waar ze uiteindelijk zich goed bij voelden. Zo begon iemand als redacteur, maar kwam terecht in de techniek. Het omgekeerde gebeurde ook. Sommige mensen vertrokken ook omdat we niet dat werk voor ze hadden wat hun hart bleek te hebben. Zo werd een administratief medewerkster buikdanseres en een ander begon een kapsalon.

Als je doet waar je hart naar uitgaat, doe je ook wat daarvoor nodig is, of dat nu het verwerven van skills is of een carrière switch maken of misschien zelfs het hele idee van carrière loslaten.

Afgelopen week was er voor mij een vol contacten met de klantenservice afdelingen van uiteenlopende bedrijven. Het prettigst en best geholpen werd ik door een vrouw die duidelijk plezier had in het product dat het bedrijf waar ze werkt, maakt.

“Ik ben toch zo blij dat ik hier mag werken,” zei ze. Het was zelfs door de telefoon te voelen dat ze het meende.